استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در برآورد فرسایش خاک و تولید رسوب حوزه آبخیز نوژیان (جنوب شرقی خرم آباد)

Authors

مسعود داوری

حسینعلی بهرامی

جمال قدوسی

ناصر طهماسبی پور

abstract

چکیده فرسایش خاک یکی از عوامل اصلی در کاهش حاصلخیزی خاک، انباشت رسوبات در آبراهه ها، کانالهای آبیاری و رودخانه ها، کاهش ظرفیت مخازن سدها، تشدید وقوع سیلابهای مخرب و آلودگی محیط زیست می باشد. به منظور جلوگیری از پیامدهای منفی فرسایش خاک و تولید رسوب در حوزه های آبخیز ضرورت دارد مقدار رسوب و منبع تولید آن مشخص گردد. از آنجا که اکثر حوزه های آبخیز کشور فاقد ایستگاههای رسوب سنجی می باشند از اینرو با استفاده از مدلهای ابداع شده در این زمینه برآورد تولید رسوب الزامی می باشد. در این تحقیق که در حوزه آبخیز نوژیان واقع درجنوب شرقی خرم آباد انجام شده است، برآورد فرسایش و رسوب حوزه آبخیز نوژیان واقع در استان لرستان با استفاده از مدل mpsiac1 و با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis)2 مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا برای اجرا کردن مدل mpsiac، پس از ورود لایه های اطلاعاتی به محیط gis و وزن دهی آنها، از تلفیق این لایه ها، حوزه آبخیز مورد مطالعه به 527 واحد همگن تفکیک گردیده سپس شدت فرسایش و تولید رسوب در این واحدهای همگن محاسبه شده است. نتیجه بدست آمده نشانگر این است که میزان رسوب برآورد شده با استفاده از مدل mpsiac حدود 2/489372 تن در سال می باشد. با توجه به اینکه میزان رسوب اندازه گیری شده در محل ایستگاه هیدرومتری کشور معادل 812410 تن در سال است، نسبت مقدار رسوب برآورد شده با استفاده از مدل mpsiac به آمار رسوب اندازه گیری شده 602/0 برابر است. نتیجه بررسی های انجام شده در مورد اختلاف موجود بیانگر این واقعیت است که کالیبره کردن مدلهای تجربی از طریق اصلاح نارساییهای موجود در آنها در تطبیق با شرایط خارج از محل ابداع آنها امری ضروری و گریزناپذیر است. بنابراین ضرورت دارد پیش از آنکه با اطمینان اقدام به رد یا قبول نتیجه حاصل از بکار گیری این مدل نمود، در آبخیزهای معرف کشور کالیبره کردن مدل در تطبیق کامل با شیوه های ابداع آن مد نظر قرار گرفته سپس اقدام به واسنجی آن نمود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در برآورد فرسایش خاک و تولید رسوب حوزه آبخیز نوژیان (جنوب شرقی خرم آباد)

چکیده فرسایش خاک یکی از عوامل اصلی در کاهش حاصلخیزی خاک، انباشت رسوبات در آبراهه ها، کانالهای آبیاری و رودخانه ها، کاهش ظرفیت مخازن سدها، تشدید وقوع سیلابهای مخرب و آلودگی محیط زیست می باشد. به منظور جلوگیری از پیامدهای منفی فرسایش خاک و تولید رسوب در حوزه های آبخیز ضرورت دارد مقدار رسوب و منبع تولید آن مشخص گردد. از آنجا که اکثر حوزه های آبخیز کشور فاقد ایستگاههای رسوب سنجی می باشند از اینرو ب...

full text

برآورد میزان فرسایش و تولید رسوب با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل EPM (منطقه مورد مطالعه: حوضه آبخیز قمرود- الیگودرز)

یکی از اساسی‌ترین مسائلی که باعث فرسایش خاک در ایران شده است مشکلات مدیریت و کنترل فرسایش و رسوب حوضه‌های آبخیز کشور، فقدان داده‌های آماری جهت برآورد دقیق میزان فرسایش و رسوب است. بدین منظور ضروری است از روش‌های تجربی استفاده شود. به همین دلیل این تحقیق با هدف برآورد میزان شدت فرسایش و رسوب تولیدی در حوضه قمرود- الیگودرز با استفاده از مدل تجربی EPM و سیستم اطلاعات جغراف...

full text

برآورد فرسایش و تولید رسوب با مدل epm در حوزه آبخیز زمکان با استفاده از gis

هدف این تحقیق تعیین میزان فرسایش و تولید رسوب و شناسایی مناطق حساس از نظر فرسایش در حوزه آبخیز زمکان واقع در غرب استان کرمانشاه است. برای رسیدن به هدف فوق از روش پتانسیل فرسایش (epm) با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) جهت کاهش خطا و افزایش دقت نسبی در تجزیه و تحلیل مدل استفاده شده است. داده های مورد نیاز این پژوهش، از طریق مشاهدات میدانی، نقشه های موجود، آمار ایستگاه های هواشناسی و هی...

full text

پهنه‌بندی خطر زمین لغزش در حوزه نوژیان (جنوب شرق خرم آباد- استان لرستان)

زمین لغزش یا رانش زمینlandslide) ) و به طور کلی حرکات توده‌ای مواد از زمره پدیده‌های طبیعی هستند که تحت تأثیر عوامل مختلف به ویژه گرانش زمین در دامنه‌های شیب‌دار به وقوع می‌پیوندند. عوامل متعددی نظیر وضعیت زمین شناسی و زمین ریخت شناسی، شرایط اقلیمی منطقه و کاربری اراضی می‌توانند در تحریک و تشدید این پدیده مؤثر باشند. بر این اساس و با توجه به نقش هر یک از عوامل مذکور و میزان تأثیر آنها، ناحیه مو...

full text

برآورد فرسایش و رسوب در حوزه آبخیز زیارت، گرگان با استفاده از سزیم 137

بوم‌سازگان جنگل‌های هیرکانی به‌عنوان یکی از ذخیره‌گاه‌های جانوری و گیاهی در دهه‌های اخیر مورد تغییر کاربری غیراصولی و درنتیجه تخریب شدید واقع‌شده است. استفاده از رادیونوکلوئید ریزشی، به‌خصوص عنصر سزیم137 یکی از روش‌های قابل‌اعتماد در تعیین فرسایش خاک است. هدف از این پژوهش، برآورد نرخ فرسایش خاک در ارتفاعات جنگل‌های هیرکانی با استفاده از عنصر رادیواکتیو سزیم 137 در حوزه آبخیز زیارت است. به این م...

full text

برآورد میزان فرسایش خاک و تولید رسوب در حوضه آبخیز کنگیر در استان ایلام با استفاده از مدل E.P.M

فرسایش خاک امروزه یکی از خطرات جدی برای منابع طبیعی هر کشور محسوب می‌گردد و در بسیاری از مناطق جهان و نیز ایران فرسایش یکی از مخاطرات طبیعی تلقی می‌گردد. امروزه وجود سامانه‌های دقیق و مدل‌های ریاضی مختلف فرسایشی امکان ذخیره اطلاعات‌پایه و به‌روز را به پژوهشگران می‌دهند تا بتوانند میزان فرسایش و تولید رسوب را در حوضه‌های آبخیز برآورد کنند. در تحقیق حاضر با استفاده از مدل فرسایش E.P.M ((Erosion P...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
برنامه ریزی و آمایش فضا

Publisher: دانشگاه تربیت مدرس

ISSN 1605-9689

volume 10

issue 2 2010

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023